براستی سیستم‌های PBX چیست و امروزه چه نقشی در توسعه کسب‌و‌کارها دارند ؟ امروز می‌خواهیم درباره‌ی سیستم‌های تلفنی PBX صحبت کنیم . حتما” این اسم را قبل تر از اینها شنیده‌اید اما شاید آشنایی دقیقی با آن نداشته باشید . از شما دعوت می‌کنم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با معانی و کارایی PBX ها بیشتر آشنا شوید .
PBX مخفف سه واژه‌ی Private Branch Exchange است . ( لطفا سعی بر ترجمه نکنید که هیچ معنی نمی‌دهد !!! ) PBX ها طی چند سال اخیر نقش بسزایی در ارتباطات سازمان‌های کوچک و بزرگ داشته است . می‌توان گفت مهمترین وظیفه یک سیستم PBX این است که کلیه‌ی منابع تلفن گویا سازمان‌ها ، مثل خطوط تلفن شهری را برای تعداد زیادی مصرف کننده به اشتراک می‌گذارند لذا سازمان نیازی ندارد که از تعداد زیادی خط تلفن شهری استفاده کند . در واقع با تعداد اندکی خط تلفن شهری می‌توان تمامی اتاق‌ها و میز‌های کارمندان را پوشش تلفنی داد . برای مثال فرض کنید سازمانی که 20 خط تلفن شهری دارد ، PBX می‌تواند این خطوط را برای 200 پرسنل به راحتی به اشتراک گذاشته تا تمامی آنها به تمامی خطوط شهری دسترسی داشته باشند .
ساختار PBX چیست ؟
PBX از نرم افزار یا سخت افزار‌هایی تشکیل شده که به PSTN (خطوط تلفن شهری که از طرف مخابرات ارائه می شود) متصل است . در ارتباطات سازمان‌ها ایستگاه‌ها یا نقاطی وجود دارند که به آنها end point می‌گویند . به عنوان مثال تلفن روی میز ، دستگاه فکس یا دستگاه کارت خوان نمونه‌هایی از end point هستند . هدف کار PBX ها پوشش تلفنی همین end point ها می‌باشد .
با راه‌انداری PBX ، ارتباطات سازمان‌ها بهبود یافته و در هزینه‌ها نیز صرفه جویی می‌شود . PBX کارمندان را قادر می‌سازد تا با شماره‌گیری حداکثر 2 یا 3 یا 4 عدد ، با دیگر همکارانشان در درون سازمان تماس گیرند . نکته‌ی حائز اهمیت آن است که کلیه‌ی تماس‌های داخل سازمانی کاملاً رایگان می‌باشد . همانطور که در بالا گفتیم PBX امکان تقسیم خطوط شهری را دارد .
اینکه هر سازمان به چند خط تلفن شهری نیاز دارد به عواملی مثل طول زمان مکالمات ، تجربه‌ی قبلی از میزان تعداد مکالمات ، بیشترین تعداد تماس‌های همزمان و اینکه خطوط شهری به چند خط درون سازمانی باید تقسیم شوند بستگی دارد . برای مثال یک سازمان بزرگ که تعداد زیادی مشتری و تماس گیرنده دارد بیش از یک سازمان کوچک نیاز به خط تلفن شهری دارد .
اجزاء تشکیل دهنده ی PBX
- باکس یا کابینت برای اجزا تشکیل دهنده و متعلقات داخلی
- برد مرکزی برای برقراری ارتباط تماس های ورودی و خروجی
- سخت افزار مورد نیاز جهت اتصال با PSTN
- end point مثل تلفن روی میز، دستگاه فکس، دستگاه کارت خوان
- تامین کننده برق (Power)
تاریخچه PBX از گذشته تاکنون
به قدیمی‌ترین سیستم PBX ، سوییچ برد نیز می‌گویند . این سیستم قدیمی نیاز به فردی به عنوان اپراتور داشت . در این سیستم قدیمی هر تماس از بیرون به سازمان ابتدا به اپراتور وصل می‌شد و او تماس را به شخص یا واحد مورد نظر تماس گیرنده ، ارتباط می‌داد . درواقع این کار توسط اپراتور انسانی انجام می‌شد و او بود که تماس ورودی را به بخش مربوطه ارتباط می‌داد . همینطور اگر کارمندی می‌خواست تماسی به بیرون از سازمان داشته باشد ، ابتدا باید به اپراتور وصل می‌شد ، سپس اپراتور او را به یک خط شهری آزاد (خطی که در حال مکالمه نبود) ارتباط می‌داد . حال فرض کنید سازمانی که تعداد تماس‌های بسیار زیادی داشته است ، نیاز داشت تا ده ها اپراتور جهت ایجاد هماهنگی تلفن‌های سازمان استخدام کند . با گذشت زمان سوییچ‌های دستی جای خود را به سوییچ‌های الکترومغناطیسی و سپس الکترونیکی دادند .
معرفی IP PBX
جدیدترین سیستم PBX همخوانی با تلفن‌های تحت شبکه دارند (به IP phoneروی میز نیز وصل می شوند) . در این سیستم end point دیگر آن به جای خطوط PSTN سنتی ، SIP Trunks می‌باشد . به مجموعه تشکیل شده از PBX و تلفن تحت شبکه ، IP PBX می‌گویند .
تفاوت‌های ON-PREMISE PBX و HOSTED PBX
سیستم PBX می‌تواند درون سازمان قرار گیرد که به آن on-premise PBX می‌گویند ، یا در اختیار سرویس‌دهنده (اپراتور) باشد که به آن hosted PBX می‌گویند . در سیستم hosted PBX ، سرویس‌دهنده خدمات را بر بستر Cloud ارائه می‌دهد و سرویس‌گیرنده با اتصال به آن می‌تواند از امکانات ارائه شده توسط اپراتور استفاده کند .
سازمان‌های بزرگ معمولاً PBX و ماژول‌های مورد نیازشان را خریداری می‌کنند درحالی که این کار برای سازمان‌های کوچک توجیه اقتصادی ندارد و آنان امکانات مورد نیازشان را از طریق سیستم Cloud دریافت کرده و تمامی مسائل مربوط به پشتیبانی نیز توسط اپراتور انجام می‌شود .
نکته : PBX hosted و PBX on-premise در کلیه‌ی قابلیت‌ها و امکانات با یکدیگر مشابه هستند .
تعریف ANALOG PBX ومقایسه ی آن با IP PBX
سیستم آنالوگ پشتیبان کننده‌ی تلفن‌های معمولی (تلفن های قدیمی و موجود در بازار) می‌باشد . ارتباطی که از طریق کابل‌های مسی بین PBX و شبکه‌ی مخابرات برقرار می‌شود و انجام هر عملیات جدید یا تغییرات مستلزم صرف نمودن زمان بیشتری نسبت به IP PBX می‌باشد . راه‌اندازی سیستم آنالوگ ساده است اما انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیری آن خیر . همینطور ماژول‌ها و امکانات را می‌توان به سیستم آنالوگ اضافه کرد اما نمی‌توان بین آنها و ارتباطات دیجیتالی مانند پیام فوری و اشتراک گذاری صفحات ، ارتباط مناسبی ایجاد نمود . ایجاد هرگونه تغییر در سیستم آنالوگ برای تنظیمات و سازماندهی سیستم و ایجاد امکانات جدید به زمان زیادی نیاز دارد .
IP PBX نسبت به نمونه‌های آنالوگ بسیار انعطاف پذیرتر است و در این سیستم ارتباط IP PBX با تلفن‌های تحت شبکه است و به جای استفاده از سیم‌های مسی از فیبر نوری استفاده می‌شود .
برای ایجاد ارتباط بین PSTN با PBX و برقراری تماس های IP ، سیستم‌های SIP trunk طراحی شدند که وظیفه‌ی آن برقراری مکالمات بر بستر شبکه می‌باشد و تماس‌های صوتی مستقیماً بر پایه‌ی شبکه برقرار می‌شوند .
همچنین در IP PBX صفحه‌ای برای تنظیمات پیکربندی سیستم طراحی شده که از طریق آن می‌توان تمامی تنظیمات و تغییرات را به راحتی و به شکل آنلاین انجام داد . اضافه نمودن امکانات و تغییرات جدید بدون نیاز به اینکه متخصصی از سمت اپراتور به محل اعزام شود به شکل آنلاین امکانپذیر می‌باشد . اگر PBX روی فضای ابری یا نزد سرویس‌گیرنده باشد نیز ، درخواست خطوط جدید از مرکز مخابرات عمومی حداکثر طی چند ساعت امکانپذیر خواهد بود و این درخواست سخت و پیچیده‌ای نخواهد بود (که البته باز هم به دلیل امکانات بالای مخابرات ایران این امر در زمانی بیش از چند ساعت به طول می‌انجامد) . با گسترش تماس‌ها از طریق VOIP ، PBX امکانات زیادی به خود گرفته است . این امکانات عبارتند از امکانات دیداری مثل تماس تصویری ، فکس از طریق IP ، پیام فوری و … که باعث ایجاد ساختاری بهتر در ارتباطات سازمان‌ها هستند .
ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید . منتظر مقالات بعدی ما در حوزه‌ی VOIP و مرکز تلفن باشید .
مقایسه امنیت HOSTED IP PBX و ON-PREMISE IP PBX
هدف از ارایه این مقاله مقایسه امنیت Hosted IP PBX و on-premise IP PBX می‌باشد چرا که این روزها بحث و جدال میان طرفداران hosted IP PBX و on-permise IP PBX همچنان ادامه دارد . با توجه به اینکه هر یک از این دو سیستم مزایا و معایب خود را دارند ، با‌هم به بررسی هر یک میپردازیم .
آنچه مشخص است ، تعمیر و نگهداری سرویس hosted (سیستمی که اپراتور خدمات را بر بستر cloud ارائه می‌دهد) بسیار راحت‌تر و از لحاظ هزینه برای مصرف کننده مقرون به صرفه‌تر می‌باشد . چرا که نیاز به تهیه سخت افزارهای گران قیمت نیست . همینطور اگر اپراتوری نتوانست خواسته‌ی شما را برآورده سازد ، با تغییر اپراتور و استفاده از اپراتور دیگری بر بستر cloud ، می توانید سرویس مورد نیازتان را از پشتیبانی VOIP دریافت نمایید .
درمقابل ، راه‌اندازی سیستم on-permise نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری دارد . در حال حاضر برای سازمان‌های کوچک ، استفاده از این سیستم توجیه اقتصادی ندارد . اما به دلیل مسائل امنیتی ، بسیاری از سازمان های بزرگ تمایل دارند تا کلیه ی سخت افزار‌ها نیز درون سازمانشان قرار گیرد . همینطور علاوه بر هزینه ، معیارهایی مانند تعمیرات و پشتیبانی نسبت به امنیت ، برای اکثر سازمان‌ها در اولویت قرار دارد.
بررسی امنیت در سیستم ON-PERMISE IP PBX
همانطور که از نامش مشخص است ، سخت افزارهای این سیستم داخل سازمان قرار می‌گیرد . کلیه‌ی مسائل مربوط به راه اندازی ، تعمیرات و تنظیمات بدون نگرانی از نظر امنیت امکانپذیر است . این سیستم بیشتر برای سازمان‌هایی مناسب است که مقررات خاصی دارند و نمی‌توانند بحث امنیت اطلاعات سازمان و مشتریان را نادیده گیرند . ارجحیت سازمان‌هایی مانند بانک‌ها ، بیمه‌ها و … این است که کلیه‌ی سخت افزار‌ها و سرورها را در سازمان خود نگهداری نمایند .
بررسی امنیت در سیستم HOSTED IP PBX
با نگاهی متفاوت می‌توان گفت سیستم‌های hosted از لحاظ مسائل امنیتی گزینه‌ی مناسب‌تری برای سازمان های کوچکی که سیستم امنیتی ندارند و توانایی مراقبت از تجهیزات تحت شبکه سازمان خود را ندارند ، می‌باشد . چرا که اپراتورها ، خود تمامی مراقبت‌های امنیتی از سیستم‌ها و اطلاعات مجموعه را انجام می‌دهند و دیگر نگرانی از این بابت وجود نخواهد داشت .
تهدید امنیتی غیر قابل انکار برای هر دو سیستم
با توجه به نکاتی که ذکر شد ، در هر دو این سیستم‌ها ، امنیت سیستم شما به طور کامل تامین نمی‌شود . چرا که در صورت اتصال هر یک از کاربران سازمان به اینترنت ، ارتباطی بین شبکه تلفنی داخلی با دنیای بیرون برقرار خواهد شد و همین اتصال باعث به خطر افتادن امنیت سیستم تلفنی خواهد شد . مشکل اینگونه تهدیدات نسبت به سیستم‌های سنتی آن است که اینگونه تهدید‌ها از طریق اینترنت انجام می‌شود و هر هکری در هر جایی از دنیا می‌تواند تهدیدی برای مجموعه‌ی شما به حساب آید . این نوع حملات معمولا SIP trunk های سازمان شما را مورد هدف قرار داده و چنانچه دستیابی هکرها با موفقیت به منابع سیستم تلفنی شما برقرار شود ، بدون شک آن ماه جز بدترین ماه‌های زندگی شما خواهد بود چرا که هزینه سرسام‌آور قبض تلفن کمرتان را خم خواهد کرد . و این برای هردو سیستم مشترک است.
چگونه از اطلاعات سازمان خود محافظت کنید؟
صرف‌نظر از اینکه از چه سیستمی استفاده می‌کنید ، برخی راهکارها می‌توانند امنیت سیستم شما را تا حد زیادی تامین کنند . به عنوان مثال ، بسیاری از سازمان‌ها عملیات رمز‌گذاری برنامه‌ها و فایل‌ها را کار بیهوده‌ای می‌دانند . اما با همین رمز‌گذاری حتی اگر اطلاعات شما سرقت شود ، بسیاری از اطلاعات مفید از سیستم سازمان خارج نخواهد شد . البته این نکته را باید در نظر داشت که عملیات رمز‌گذاری ، صرفا مانع عبور اولیه به سیستم می‌شود و اگر هکر رمز اولیه را یافت ، دیگر به کلیه‌ی اطلاعات دسترسی خواهد داشت .
برای حل این مشکل ، استفاده از ابزارهای حفاظتی به صورت لایه‌ای توصیه می‌شود . این بدان معناست که اگر از چند سیستم حفاظتی در لایه‌های مختلف استفاده کنیم ، در صورت عبور هکرها از یک لایه ، لایه‌های امنیتی دیگر ، مانع دسترسی به اطلاعات سازمان می‌شود . در هر صورت ، چنانچه شما از هر‌یک از این دو سیستم استفاده کنید ، با اندکی برنامه‌ریزی می‌توانید از کلیه‌ی مشکلات قابل پیش‌بینی در امان باشید و بسیاری از مسایل امنیتی را برقرار نمایید تا سیستم‌ها و سرورهای شما در امنیت بیشتر و با مشکلات کمتری کار خود را ادامه دهند .
